Podanie ziemi i gliny w wodach stojących

Wody stojące wymagają od wędkarzy znacznej precyzji. Odnosi się ona do techniki łowienia, dostosowania właściwego zestawu, a także podania właściwej mieszanki zanętowej. W niniejszym artykule omówiony został ostatni z wymienionych czynników, wpływających na końcowy sukces.

Wielu zawodników zbyt nonszalancko, bez właściwych przemyśleń podchodzi do przygotowania zanęty i gliny na wodę stojącą. Zazwyczaj rozpatrywany jest tylko dominujący gatunek ryby w łowisku, natomiast cała reszta robiona jest według „powszechnych schematów”. Najczęstszym efektem tego jest rybny początek tury po czym z upływem czasu jest coraz słabiej.

Na wstępie warto pokrótce wyjaśnić szerokie pojęcie jakim jest NĘCENIE. Niestety często fraza ta utożsamiana jest w rzeczywistości z KARMIENIEM! Wskazuje na to ilość zanęty i robactwa jaka jest podawana w łowisku przez wielu łowiących wyczynowo wędkarzy. Ma to niewiele wspólnego z pierwotnymi założeniami procesu nęcenia. To co wędruje z naszych wiader do wody ma za zadanie:
• Zwabić.
• Zainteresować.
• Pobudzić.
• NIE KARMIĆ nadmiernie ryb a jednocześnie utrzymać je w obrębie pola nęcenia.

Glina jako składnik zanęty, jak i nośnik robactwa odpowiada w pewnym zakresie za wszystkie z wyżej wymienionych zagadnień. Temat ten szerzej został poruszony we wcześniejszych artykułach, szczególnie pt. „Znaczenie ziemi i gliny w wędkarstwie. Cz. 1-4.”

Wracając do tematu…
Główne czynniki, które należy uwzględnić podczas przygotowywania mieszanki na wodę stojącą:

1. Głębokość łowiska.
2. Struktura i właściwości dna.
3. Dominujący gatunek ryb.
4. Sposób żerowania i ilość ryb.
5. Niekoniecznie dostrzegalne ruchy wody.
Największe, w dużym stopniu determinujące znaczenie dla doboru mieszanki zanęty/gliny odgrywają 1,2 i 4 z wymienionych. Poprzez analizę myślową powyższych czynników podpartą znajomością łowiska należy dobrać następujące parametry mieszanki zanętowej:
• Ciężar
• Wilgotność
• Spoistość
• Zdolności smużące
• Treściwość
Poszczególne właściwości mieszance nadaje się między innymi poprzez dobór odpowiednich glin w określonych proporcjach oraz regulację wilgotności, a ujmując to konkretniej:

1. Ciężar mieszanki jeziorowej uzależniony jest od głębokości łowiska oraz twardości dna. Jest on regulowany rodzajem i ilością gliny. Zazwyczaj jako obciążnik stosowana jest glina Argile lub de Somme. W przypadku gdy kule mają spaść na dno i stopniowo się rozkładać jako obciążnik służy glina wiążąca. W łowiskach zamulonych, płytkich zazwyczaj stosuje się lekką ziemię torfową.

2. Wilgotność decyduje o pracy mieszanki. Im zanęta suchsza i bardziej puszysta tym jej praca jest bardziej intensywna. Mieszanki bardziej domoczone rozkładają się wolniej, posiadają znacznie mniejsze zdolności windujące. Potocznie mówi się, że im bardziej mieszanka jest wilgotna i spoista tym jest bardziej „tęga”.

3. Spoistość mieszanki zależy od rodzaju użytej gliny i jej wilgotności. Decyduje ona o szybkości uwalniania składników zanęty i robactwa. Użycie wiążącej gliny jak sama nazwa mówi zwiększa spoistość zanęty, natomiast gliny Argile lub de Somme ją zmniejsza.
4. Właściwości smużące nadawane są zanęcie poprzez zastosowanie gliny o właściwościach rozpraszających. W wielu łowiskach ten parametr zanęty ma kluczowe znaczenie w celu osiągnięcia dobrego wyniku.
5. Treściwość zależy od proporcji zanęty i gliny oraz kaloryczności samej zanęty. Parametr ten jest niezwykle istotny.

Podstawowe typy mieszanek na wody stojące.
1. Bardzo lekka, puszysta.

Bazę takiej mieszanki stanowi ziemia torfowa, 2-3 krotnie przesiana przez bardzo drobne sito, połączona z delikatnie nawilżoną, wyprażoną, bogatą w składniki windujące zanętą. Proporcja ziemi do zanęty zależy od stopnia pobierania spożywczych frakcji przez ryby. Zazwyczaj jest to proporcja 2kg ziemi na 1kg zanęty. Rozwiązanie to sprawdza się w płytkich łowiskach o miękkim, mulistym dnie. Przewaga takiej mieszanki w wielu łowiskach polega na jej niezwykłej lekkości, dzięki czemu można ją położyć w postaci kul na grząskim dnie. Ma to niebagatelne znaczenie w łowiskach płociowych, gdzie tylko systematycznie pracujące kule pozwalają zainteresować chimeryczną płotkę. Mieszankę taką należy podzielić na trzy porcje i „zestopniować” ją na różne spoistości szarym bentonitem. Zapewni to ciągłą pracę zanęty. Jest to najwłaściwsze rozwiązanie na trudną płoć. W celu nadania zanęcie właściwości smużących warto dodać do 20% gliny Argile. Nie można dopuścić do sytuacji, w której na dnie rozmyciu uległy wszystkie kule zanętowe. Zazwyczaj skutkuje to odejściem płoci ze względu na brak fruwających nad dnem frakcji. W przypadku intensywnego żerowania płoci stopniowanie mieszanki bentonitem można zastąpić bardzo częstym donęcaniem. Płoć jest rybą preferującą „buzujące” kule zanętowe. Często sama lubi wybierać „smakołyki” z kul.

2. Smużąca, tworząca słup zanętowy.
Właściwości takiej mieszance nadaje glina o właściwościach rozpraszających (np. Argile, de Somme). Zazwyczaj optymalna proporcja to 1-2 kg gliny na 1kg zanęty. Mieszanka taka ma za zadanie rozbić się o powierzchnię wody i opaść na dno w postaci słupa zanętowego, któremu towarzyszy intensywna smuga. Jest to doskonałe rozwiązanie przy połowie jeziorowych leszczy zwłaszcza w łowiskach zamulonych, gdzie nie ma możliwości położenia kul zanętowych z gliną, gdyż ugrzęzłyby w mule. Mieszanka ta niezbędna jest również w przypadku nęcenia ryb żerujących nad dnem i w toni. W przypadku takiego sposobu podania zanęty ważne jest częste donęcanie, sprawdza się strzelanie z procy pinką lub białymi robakami.

3. Średnio-ciężka, dywanująca.
Jest to mieszanka dość ciężka, dociążona gliną typu Argile. Dociera ona w całości do dna po czym natychmiast rozkłada się tworząc dywan. Sprawdza się przy połowie leszczy i płoci w głębokich jeziorach o dość twardym dnie. Ilość gliny zależy od głębokości łowiska i pożądanego stopnia zubożenia zanęty. Ten typ mieszaki odzwierciedla pierwotną filozofię nęcenia, polegającą na szybkim rozłożeniu pokarmu na dnie.

4. Ciężka, spoista.
Wbrew pozorom ten typ mieszanki nie jest przeznaczony tylko na głębokie łowiska a również na płytsze zbiorniki o twardym dnie, w których występują częste ruchy wody spowodowane silnymi wiatrami. Zbyt lekka mieszanka w takich łowiskach może być przesunięta o kilka metrów co spowoduje rozproszenie ryb. Mimo wody stojącej warto zastosować glinę rzeczną lub ciężką wiążącą. Takie połączenie sprawdzi się również w łowiskach gdzie chcemy wyselekcjonować większe płocie spośród drobniutkich płoteczek oraz utrzymać dłuższy czas większe leszcze. Luźny dywan jest często „rozdmuchiwany” przez duże leszcze w ciągu kilku minut, podczas gdy ciężkie spoiste kule potrafią je wyraźnie zainteresować i zatrzymać.

Wyżej opisano glinę w kontekście wielofunkcyjnego wypełniacza zanęty spożywczej. Jednakże zwłaszcza w wodach stojących jest ona najbardziej popularnym nośnikiem jokersa. Coraz częściej glina z ochotką odgrywa znacznie większą rolę niż sama zanęta. Zadaniem zanęty w wodzie stojącej zazwyczaj jest „ szybkie kupienie ryby” i ściągnięcie jej w łowisko, natomiast jokers w glinie pozwala ją zatrzymać na dłużej. Dlatego też ważne jest jego właściwe podanie.

Znane są różne filozofie i szkoły podawania jokersa w wodach stojących. Osobiście zdecydowanie preferuję podawanie jokersa w dość mocno doklejonej glinie lub ziemi. Podstawą takiego założenia, jest to, że luźna puszysta zanęta swoją pracą i zapachem ściąga zainteresowane ryby w łowisko, natomiast powoli uwalniające się sklejone w glinie robaki skupiają je na niewielkim obszarze łowiska. W wodzie stojącej, w przeciwieństwie do rzeki nie przepływamy zestawem po całym stanowisku więc niezwykle ważne jest to, by skupić rybę w możliwie jak najmniejszym obszarze łowiska. Zbyt „lekko” podany jokers może być przemieszczany wraz z niewielkimi prądami wody jednocześnie rozpraszając ryby. Ponadto wolno rozmywająca się glina wzbudza ciągłe zainteresowanie ryb pobudzając je do żerowania. Według tej koncepcji im większą ilość robaka w glinie tym silniej należy ją kleić.

Skutecznym rozwiązaniem jest przygotowanie 2-3 porcji gliny z różnym stężeniem jokersa i zawartością kleju. Pierwsza porcja niedoklejonej ziemi zawiera śladową ilość jokersa (proporcja: 100 g na 2 kg gliny), druga standardową zawartość (proporcja: 200 g na 2kg gliny) i jest nieznacznie doklejona bentonitem, trzecia najbardziej „skoncentrowana” porcja zawiera 200 g jokersa w zaledwie 1kg gliny i jest doklejona w takim stopniu by rozmywała się bardzo wolno, wręcz stała. Zadaniem pierwszej konsystencji jest szybkie utworzenie dywanu na dnie z niewielką ilością robactwa. Druga konsystencja ma za zadanie koncentrować ryby na niewielkim obszarze nęcenia natomiast trzecia swoim „przepychem mięsa” ma za zadanie pobudzać ryby do żerowania. Ważne jest by najbardziej treściwa i sklejona porcja została podana punktowo za pomocą kubka zanętowego.

W przypadku ciętego gnojaka podawanego w glinie nie ma potrzeby jej klejenia gdyż jest on na tyle „masywny” iż nie ma potrzeby jego „unieruchamiania”. Siekanego gnojaka natychmiast należy umieścić w ziemi tak by wchłonęła ona soki wydzielane z „poćwiartowanego” robaka.

Rozpatrując kolejne aspekty należy zwrócić uwagę na rodzaj gliny w której podajemy robactwo. Generalnie w mojej opinii do podania jokersa najlepiej stosować plastyczne gliny o właściwościach klejących. W przypadku bardzo miękkiego dna jedynym skutecznym rozwiązaniem jest ziemia torfowa. Odznacza się ona dużą kleistością i niepowtarzalną lekkością. Gliną pierwotnie stworzoną w celu podawania jokersa w wodach stojących i kanałach jest glina wiążąca. W zależności od dna na, które powędrują kule należy wybierać między gliną wiążącą lekką a gliną wiążącą ciężką. Jak sama nazwa wskazuje ziemie te istotnie różnią się ciężarem.

Kule formowane z gliny na wody stojące powinny być wielkości nie większej niż nieduża pomarańcza. Na skrajnie mulistym dnie najlepiej jak nie będą większe od dużego jajka.

Nie bez znaczenia jest ukształtowanie dna w obszarze łowienia. Na wielu jeziorach zwłaszcza o charakterze rynnowym na 5-13m od brzegu występuje bardzo silny spadek dna. Tradycyjne kule z pewnością po opadnięciu szybko stoczyłyby się po stoku odciągając ryby z naszego łowiska. Jedynym skutecznym rozwiązaniem jest podawanie luźnej zanęty która rozpadnie się nim dotrze do dna. W przypadku podania robactwa należy podawać go w glinie rozpraszającej (Ziemi de Somme) tak by kula po uderzeniu o dno natychmiast się rozłożyła. W przypadku stoków w relatywnie płytkich łowiskach warto podawać robactwo w glinie, która rozbije się o powierzchnię wody i w postaci słupa zanętowego opadnie na dno.

Podsumowując należy podkreślić najważniejsze aspekty nęcenia w wodach stojących:

1. Wstępne nęcenie musi objąć zróżnicowane porcje zanety/gliny/robactwa, które szybko zwabią, skoncentrują na możliwie niewielkim obszarze oraz utrzymają ryby w łowisku.

2. Należy rozważyć to jakie funkcje mają spełnić poszczególne frakcje zanety/gliny podane w łowisko, pomoże to w słusznym ich dobraniu.
3. Szczególnie nie można dopuścić do podania zbyt dużej ilości pokarmu w łowisku, który znacznie szybciej niż w wodach płynących przesyca ryby, a często również negatywnie wpływa na ich żerowanie.
4. W artykule nie zostało to wyraźnie wyszczególnione, jednakże należy zwracać uwagę na konsystencję samej zanęty. Nawet lekko przewilżona zanęta może już pozostać zupełnie obojętna dla ryb, a zbyt przesuszona nadmiernie zainteresować niechcianą drobnicę.